Grote voeten, reusachtige voeten of gigantische voeten? Zit grootte in het oog van de toeschouwer? Of waren de voetstappen langs het parcours van vandaag misschien een beetje overdreven?
De etappe van vandaag slingert door de Jura – de naam van een bergketen. Het is ook de naamgever van het Juratijdperk, zoals we het middelste deel van ‘het tijdperk van de dinosauriërs’ kennen. Het Juragebergte is niet de beroemdste vindplaats van skeletten van dinosauriërs uit de Jura, maar er zijn spectaculaire voetafdrukken van dinosauriërs gevonden – zowel aan de Franse als aan de Zwitserse kant.
Dino-ABC
We kennen de langnekdinosaurussen uit het einde van het Jura (ruwweg 150 miljoen jaar geleden) vooral van de prachtig bewaard gebleven skeletten uit de Verenigde Staten, Portugal en Tanzania. Het zijn de langnekken met de dinosaurusnamen die iedereen kent. Apatosaurus, Brontosaurus, Camarasaurus, Diplodocus……..Het wordt bijna een alfabet voor langnekdinosaurussen. Veel van die langnekdinosaurussen werden behoorlijk groot. Sommige werden ronduit gigantisch.
Een grote dinosaurus met een lange nek at gewoon vijfhonderd kilo groenvoer per dag. Een kudde van die dieren zou een groot stadspark in één dag kaalvreten. Met de lange nekken zou je waarschijnlijk denken aan een soort ‘giraffe’ oplossing? Dat ze de lekkerste bladeren aan de top van de boom vastkregen, zoals we zien in de iconische Jurassic Park scène.
Er is echter nog iets dat deze halzen erg praktisch maakt. Je kunt een heel gebied kaal grazen zonder één stap te zetten, omdat je net zo makkelijk tien meter naar links en tien meter naar rechts kunt knabbelen. Al met al waren deze reusachtige planteneters het onbetwiste succes van het late Jura. Maar hoe weten we of ze echt in kuddes leefden? Dankzij vondsten van pootafdrukken, onder andere in de VS en Portugal, hebben we een goed beeld van het kuddegedrag van deze dieren.
Erg grote voeten?
Een kudde dinosaurussen met twintig meter lange nekken is al indrukwekkend. Een kudde dinosaurussen met dertig meter lange nekken is nog spannender. En degenen die de berichten in de pers een paar jaar geleden geloofden, dachten misschien aan nog grotere dinosaurussen met een lange nek. Toch is het verhaal van de allergrootste Jurassic dino uit de Franse Jura misschien wat overdreven.
Mijn schoenmaat is EU42, dus ongeveer 30 centimeter lang. Met voetafdrukken van drie meter (drie METERS!) lang, zoals in sommige krantenartikelen te lezen was, zou de maker van de versteende voetafdrukken in Plagne (bij Lyon) dus schoenmaat 420 hebben gehad. Dat lijkt erg groot…
De langnekdinosaurus die daar 150 miljoen jaar geleden voorbij kwam, had achtervoetzolen van ongeveer een meter van teen tot hiel. Maar in de sappige kalkmodder duwden de gigantische poten letterlijk muren van modder opzij. Door de opzij geschoven moddermuren leken de kuilen met rand en al wat groter. En eenmaal opgedroogd bleven de kuilen en muren bewaard als veel te grote voetafdrukken.
Gigantische voeten
In sommige lagen wordt het beeld nog spectaculairder. Daar vinden we de echte opscheppers, de echte overdrijvingsfossielen. Door het enorme gewicht van de reusachtige dinosaurussen werd de modder ook een laag dieper opzij geduwd – veel verder dan de modderranden aan het oppervlak. Die zogenaamde ‘ondersporen’ zijn ook als fossiel bewaard gebleven. Ze waren dus nog groter dan de toch al vrij grote zolen van de maker. Voeg daar de voetafdrukken van de voorpoten aan toe (die een voetafdruk achterlieten net voor de achterpoten) en je komt uit op een gat van drie meter.
In het commentaar in het persbericht van de onderzoekers stond heel netjes dat de grootste sporen die in Plagne werden ontdekt meer dan een meter lang waren. Ze zeiden ook duidelijk dat de modderbulten ongeveer drie meter breed zijn. Dit werd echter snel opgenomen in de media alsof ze echt voetafdrukken van drie meter hadden achtergelaten.
Misschien een beetje verloren in de vertaling? Maar schoenmaat 140 is ook heel acceptabel.
